Basınçlı kap CE Belgesi, maksimum basıncı 0.5 bar’dan büyük olan basınçlı ekipmanlar için verilen bir CE Belgesi’dir. Bu belgeyi alan üreticiler, bu ekipmanların temel sağlık ve güvenlik gerekliliklerini karşıladığını beyan etmektedir. Bunun için ürünün üretimi tamamlandıktan sonra ilgili gereklilikler üretici firmanın kendisi ya da bir onaylanmış kuruluş tarafından doğrulanmakta ve basınçlı kap CE Belgesi düzenlenebilmektedir. Bu belgeyi alan basınçlı ekipman üreticileri, ürünlerini Avrupa Birliği (AB) pazarına hızlı bir şekilde sokabilmektedir. Basınçlı kap CE Belgesi bir kalite belgesi niteliğinde olmayıp diğer CE işaretlemelerinde olduğu gibi ürünün sağlık ve güvenlik ile ilgili belirli kriterleri karşıladığını göstermektedir.
Basınçlı Kaplar ve Ekipmanlar Yönetmeliği
Basınçlı kaplar / ekipmanlar için geçerli olan farklı AB yönetmelikleri mevcuttur. Avrupa Komisyonu (EC) tarafından yayınlanan ve ülkemizde de uyumlaştırılarak kabul edilen yönetmelikler şunlardır:
- 2014/29/EU Basit Basınçlı Kaplar Direktifi (SPVD) – Ülkemizde 2016 yılında 29877 sayılı Resmi Gazete’de çıkarılan bir yönetmelik ile kabul edilmiştir.
- 2014/68/EU Basınçlı Ekipman Direktifi (PED) – Ülkemizde 2018 yılında 30349 sayılı Resmi Gazete’de çıkarılan bir yönetmelik ile kabul edilmiştir.
- 75/324/EC Aerosol Dağıtıcılar Direktifi (ADD) – Ülkemizde 2000 yılında 24246 sayılı Resmi Gazete’de çıkarılan “Aerosol Kaplar Yönetmeliği” ile kabul edilmiştir.
- 2010/35/EC Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Direktifi (TPED) – Ülkemizde 2012 yılında 28514 sayılı Resmi Gazete’de çıkarılan bir yönetmelik ile kabul edilmiştir.
Görüldüğü üzere basınçlı kap CE Belgesi olarak genel bir ifade kullanılsa da basınçlı kap ve ekipmanlar için farklı yönetmeliklerin gereklilikleri söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle, CE belgelendirme süreci başlatılmadan önce ürünün hangi yönetmeliğin kapsamına girdiği belirlenmeli ve o yönetmeliğin gerektirdiği çalışmalar planlanmalıdır.
Basınçlı kap CE Belgesi, kapalı hacmi bulunan ve tasarım basıncı ile hacimi belirli limitler dahilinde bulunan;
- tanklar,
- kazanlar,
- boru sistemleri,
- kompresörler,
- hidroforlar,
- vanalar,
- eşanjörler vs)
için geçerlidir. Basınçlı ekipmanlar için düzenlenen CE Belgesi ise şu ürünleri kapsamaktadır:
- Basınçlı borular
- Güvenlik aksesuarları
- Nozullar
- Kaldırma kulpları
- Flanşlar
- Kaplinler
Basınçlı kapların üretildiği malzeme (çelik, alüminyum vs), malzeme et kalınlığı, birleştirme metodu (kaynak vs), çalışma sıacaklığı gibi tasarım parametreleri CE Belgesi’nin kapsamını doğrudan ilgilendirmektedir. Örneğin, nükleer amaçlı kaplar, gemi ve uçakların çalıştırılması veya içine yerlileştirilmesi için kullanılan kaplar ve yangın söndürücüleri bu yönetmeliğin (2014/29/AB) dışında kalmaktadır.
Basınçlı Kaplar için CE Belgesi Nasıl Alınır?
Basınçlı kaplar için CE Belgesi alınmak istendiğinde öncelikle bu kabın hangi yönetmeliğin kapsamına girdiği belirlenmelidir. Eğer 2014/29/AB yönetmeliğin kapsamında bir değerlendirme ve belgelendirme yapılacaksa izlenecek adımlar özetle şu şekildedir:
- Öncelikle bir onaylanmış kuruluşua ihtiyaç olup olmadığı belirlenir. Eğer CE Belgesi alınacak basınçlı kabın “basınç (bar) X hacim (litre)” değeri belirli bir değerin altında ise üretici, onaylanmış kuruluşa ihtiyaç duymadan kendi doğrulamasını yapabilir. Fakat çoğunlukla bir onaylanmış kuruluşa ihtiyaç duyulur ve basınç ve hacim değerlerinden yola çıkarak belirlenen modül kapsamında belgelendirme planı oluşturulur.
- Basınçlı kaplar yönetmeliğine göre onaylanmış kuruluşun sorumluluk sahibi olduğu A2, B (üretim ve tasarım tipi), C2, D, D1, E, E1, F, G, H, H1 modülleri mevcuttur. Bu modüller, tasarım, üretim, kalite güvence, ürün doğrulama vb gibi konularda gerçekleştirilecek işlemlere göre farklılık göstermektedir.
- Üretici firma ürünün doğruluğunu çeşitli test ve analizler ile gerçekleştirdikten sonra basınçlı kap CE Belgesi için başvuruda bulunmaktadır. Başvuru yaparken işletmeye ait bazı dokümanların yanı sıra CE belgelendirme sürecinin en önemli parçası olan teknik dosya da sunulmaktadır. Teknik dosya içerisinde;
- ürün tanıtımı, modül bilgisi, kategori ve sınıfı
- basınçlı kaba ait tasarım ve üretim bilgileri,
- yapılan test, hesaplama ve analiz raporları,
- ürüne ait kullanım kılavuzu,
- bakım ve montaj talimatları,
- AT uygunluk beyanı,
- kullanılan standartlar
- risk analizi
gibi bilgiler yer almalıdır.
- Belgelendirme kuruluşu yapılan başvuru ve sunulan dokümanları inceledikten sonra üretim tesislerini ziyaret etmek isteyebilir. Bu denetim adımından sonra eğer herhangi bir uygunsuzluk tespit edilmezse CE belgelendirme süreci tamamlanmaktadır.
Basınçlı Kap CE Belgesi Faydaları
Basınçlı kaplar, birçok farklı sektörde kullanılmakta ve yüksek basınç altında çalıştığı için insan sağlığı ve güvenliği için büyük riskler oluşturabilmektedir. Bu nedenle, bu ürünlerin belirli güvenlik testlerinden geçtiği ve ilgili standartlara göre üretildiği doğrulanmalıdır. Basınçlı kaplar CE Belgesi de bu bağlamda en önemli çalışmalardan biridir. Ürünlerine CE Belgesi alan bir basınçlı kap üreticisi ürünlerinin güvenliğini de teyit etmiş olmaktadır. Ayrıca, belgeli ürünlerini Avrupa başta olmak üzere farklı pazarlara da sunabilmektedir. CE Belgesi sayesinde müşterilerinin güvenini kazanabilmekte ve piyasada farklılaşarak rakiplerinin önüne geçebilmektedir.
Basınçlı kap CE Belgesi çok önemli bir düzenleme olduğundan üreticilerin belgelendirme sürecinde danışmanlık firmalarından destek almasında büyük fayda vardır. Danışmanlık hizmeti sayesinde süreç çok daha hızlı, doğru ve kolay bir şekilde tamamlanabilmektedir.