GHP Belgesi Nedir?
GHP Belgesi, gıda tedarik zincirinde ürün güvenliğini ve hijyen yönetimini sağlamak amacıyla oluşturulmuş kuralları uygulan şirketlere verilmektedir. Bu kurallara GHP (Good Hygiene Practices) yani İyi Hijyen Uygulamaları adı verilmektedir. GHP Belgesi, gıda maddelerinin insan sağlığı için tehdit oluşturacak bileşenler içermemesi için gerekli tüm hijyen koşulların sağlandığını ifade etmektedir. Üretim süreçlerinin başından sonuna kadar hijyenik şartlar oluşturmak için gerekli önlemleri alan ve bunun için sistematik bir yapı kuran gıda firmaları GHP Belgesi alabilmektedir. Gıda güvenliğinin giderek daha da önemli hale geldiği günümüzde İyi Hijyen Uygulamaları, gıda sektörüne yönelik diğer standartları ve yönetim sistemlerini tamamlayıcı niteliktedir. GHP Belgesi alan işletmeler, etkin bir hijyen yönetimi yaparak gıda güvenliği konusunda üzerine düşen çok önemli bir sorumluluğu yerine getirmiş olmaktadır.
Dünyamız son yüzyılda giderek küreselleşmiş ve buna bağlı olarak tüm sektörlerde tedarik zincirleri uzamaya ve karmaşık bir hal almaya başlamıştır. Gıda sektörüne baktığımız zamanda, artan dünya nüfusu ve buna bağlı olarak artan gıda ihtiyacı ile gıda üretimi hacminin arttığını ve tedarik ağının genişlediğini görmekteyiz. Bu durum insan sağlığı için çok önemli bir riski ortaya çıkarmıştır: Gıda güvenliği. Bu sebeple tüm dünyada gıda güvenliğini sağlamak amacıyla ortak birtakım çalışmalar yürütülmeye başlamıştır. Bu çalışmalar neticesinde de belirli standartlar, kurallar, esaslar ve kalite yaklaşımları geliştirilmiştir. İyi Hijyen Uygulamaları (GHP) da bunlardan biridir. ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi, Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP), İyi Üretim Uygulamaları (GMP) gibi sistemleri tamamlayan GHP, gıda güvenliği ile ilgili çok önemli bir düzenlemedir.
GHP, bir işletmede aşağıdaki konularda gerekli hijyen koşullarının sağlanmasını anlamına gelmektedir:
- Üretim süreçleri
- Gıda işleme adımları
- Çalışan hijyeni
- Üretim tesisinde kullanılan ekipmanlar, araç ve gereçler
- Üretim alanı
- Atık yönetimi
- Tuvalet, lavabo, yemekhane, soyunma odaları vs gibi ortak kullanılan alanlar
- Pestisit kontrolü
- İşletmede farklı amaçlarla kullanılan su kaynakları
- Pencere, kapı, duvar vb gibi yüzeyler
- Havalandırma, ısıtma, soğutma, aydınlatma vb gibi sistemler
- El hijyeni
- Temizlik malzemelerinin ve dezenfeksiyon ürünlerinin kullanımı
- Fiziksel ve kimyasal anlamda tehlike arz edecek ürünlerin yönetimi
GHP Belgesi almak isteyen firmalar, belgelendirme sürecinde bu konularla ilgili denetime tabii tutulmaktadır. Bu nedenle, firmaların bu başlıklarla ilgili hijyenik şartların oluşturulması konusunda yazılı prosedürleri olması; kontrol edilebilir, yönetilebilir ve denetlenebilir bir sistem kurması gerekmektedir.
GHP Belgesi Nasıl Alınır?
GHP Belgesi, günümüzde birçok farklı işletmeye hitap etmektedir. Tüketicilere güvenli gıda sunma noktasında kritik hijyen gerekliliklerini sağlaması gereken tüm gıda firmaları bu belgeyi alabilmektedir. Üretim, satış, yemek servisi, restoran hizmetleri vb gibi konularda faaliyet gösteren şirketler GHP Belgesi alarak hijyenik şartları sağladığını doğrulamaktadır. Belge almak isteyen gıda firmaları özetle şu adımları takip etmelidir:
- İşletme bünyesinde GHP ile ilgili gerekliliklerin yerine getirilmesi; personellerin eğitilmesi, hijyen prosedürlerinin hazırlanması, temizlik ve sanitasyon kurallarının belirlenmesi vs
- Akredite belgelendirme kuruluşuna GHP Belgesi için başvuru yapılması
- Kuruluşun istediği dokümanların hazırlanıp gönderilmesi
- Denetim tarihinin ve kapsamının belirlenmesi ve denetim planının oluşturulması
- GHP denetiminin gerçekleştirilmesi
- Denetimlerde tespit edilen uygunsuzlukların düzeltici / önleyici faaliyetler ile giderilmesi
- Denetim sürecinin tamamlanması ve firmaya GHP Belgesi’nin verilmesi
GHP Belgesinin Faydaları
GHP Belgesi’nin şirketlere sağladığı faydaları şöyle sıralayabiliriz:
- Hijyenik koşulların sağlanması ile gıda güvenliği risklerinin en aza indirilmesi
- Olumsuz çevresel etkilerin azaltılması
- Enerjinin verimli kullanılması
- Tüketici sağlığının korunması ve müşteri memnuniyetinin sağlanması
- Müşteri bağlılığının artması ve yeni müşterilerin kazanılması
- İş ve işçi sağlığının korunması
- Çalışan motivasyonunun ve iş yerine bağlılığının artması
- Gıda güvenliği ile ilgili diğer yasal düzenlemelere daha kolay uyum sağlanması
- Gıda israfının, dolayısıyla bu sebepten kaynaklı maliyetlerin azaltılması
- Marka prestijinin ve kurumsal itibarın artması
- Rakiplere karşı avantaj elde edilmesi
- Yeni pazarlara giriş imkanı