ISO 13027 Nedir?
ISO 13017 veya Türkiye’deki adıyla TS 13027, gıda üretimi yapan iş yerlerinde uyulması gereken hijyen ve sanitasyon kurallarını açıklamaktadır. ISO 13027 içerisinde bir gıda işletmesindeki çalışanlar, çalışma ortamı, araç ve gereçler, kontrol noktaları ve diğer unsurlar ile ilgili hijyen şartları açıklanmaktadır. Standardın gerekliliklerine uyum sağlayan işletmelere ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Belgesi verilmektedir. Bu belge piyasada ISO 13027 Belgesi, TS 13027 Belgesi, Hijyen Belgesi veya Hijyen ve Sanitasyon Belgesi olarak da bilinmektedir. ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi sayesinde gıdaların üretiminden son tüketiciye ulaşılması hijyenik ve güvenilir şartlarda gerçekleştirilmektedir.
ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Kapsamı
Hijyen ve sanitasyon gıda, ilaç, sağlık, kimya, kozmetik vb gibi sektörler için en önemli kriterlerden biridir. Günümüzde giderek büyüyen ve büyüdükçe daha fazla riski ihtiva etmeye başlayan gıda sektöründe de yine en önemli işletme koşulu hijyendir. Gıda maddelerinin insan sağlığı için tehlike oluşturmayacak şekilde kullanılması, işlenmesi, paketlenmesi, depolanması, taşınması, satılması ve tüketilmesi için hijyen kurallarına uyulması gerekmektedir. ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi de bu kapsamda geliştirilmiş bir standart olup gıda üreticisi işletmelerin gıdaları insan sağlığına uygun hale getirmesini amaçlamaktadır.
ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Belgesi alabilecek işletmelerden bazıları şunlardır: gıda üretimi yapan firmalar, restoran ve kafeler, zincir marketler, gıda paketleme işi yapan şirketler, gıda depolama ve lojistik firmaları, büfe ve kantinler, catering hizmeti veren şirketler, gıda satışı yapan işletmeler. Bu işletmeler, bünyesindeki şu ortamlar, sistemler ve süreçler için ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi gerekliliklerine uymak zorundadır:
- Bulaşıkhaneler, duş ve tuvaletler, soyunma odaları, ofisler ve sosyal tesisler
- Isıtma & soğutma ve aydınlatma sistemleri
- Şirket çalışanları ve çevresi
- İşletme içerisinde gıdalar için kontrol yapılan kritik noktalar
- Yakıt sistemleri ve depolama alanları
- Gıdaların nakliye işlemlerinin yapıldığı bölümler
- Üretimde kullanılan her türlü araç, gereç, makine ve teçhizat
- Firmanın dezenfeksiyonu
- Haşere kontrolleri
- İşletmenin dışarıdan ziyaret edilmesi süreçleri
Hijyen ve Sanitasyon Belgesi Nasıl Alınır?
ISO 13027 Belgesi, akredite belgelendirme kuruluşlarından alınmaktadır. Standardın gerekliliklerini yerine getiren ve kapsamlı bir hijyen sistemi kuran işletmeler ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Belgesi başvurusu yapabilmektedir. Belgelendirme kuruluşları başvuruya istinaden işletmeden birtakım evraklar ve ISO 13027 çerçevesinde hazırlanmış dokümanlar talep etmektedir. Bu, ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Belgesi için yapılacak bir ön denetimin gerekliliğidir. Bu belgeler üzerinden yapılan incelemeler sonucunda belgelendirme kuruluşu tarafından uygun gördüldüğü takdirde bir sonraki aşama olan işletme denetimi adımına geçilmektedir.
Başvuru sahibi işletme ile beraber bir denetim planı oluşturulduktan sonra denetim tarihi geldiğinde bağımsız ISO 13027 denetçileri işletme sahalarını ziyaret etmektedir. Bu denetimde gıda işletmecisinin ISO 13027’ye uyumluluğu yerinde incelenmekte ve -varsa- uygunsuzluklar tespit edilerek raporlanmaktadır. Gıda firması ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Belgesi alabilmek için bu uygunsuzlukları kapatmak zorundadır. Denetim sürecinden de başarıyla ayrılan işletmelere ISO 13027 Belgesi verilerek sertifikasyon süreci sonlandırılmaktadır.
ISO 13027 Belgesi Ne İşe Yarar?
ISO 13027 Belgesi, günümüzde firmalar için adeta bir zorunluluk haline gelmiştir. Zira, ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Belgesi bulunmayan işletmeler, yasal süreçlere ve gıda sektörüyle ilgili diğer düzenlemelere uyum sağlamakta oldukça zorlanmaktadır. Belgeyi alan işletmeler doğrudan ve dolaylı olarak birçok fayda elde etmektedir:
- Şirketler ISO 13027 Belgesi alarak gıda güvenliği konusunda çok önemli bir adım atmakta ve bu konuya ne kadar önem verdiğini ve gerekliliklere uyduğunu tüm paydaşlarına gösterebilmektedir.
- Gıda sektörüyle ilgili yerel ve uluslararası düzenlemelere çok daha hızlı ve kolay bir şekilde uyum sağlayabilmektedir.
- Gıda güvenliğini tehlikeye atacak riskler önceden belirlenerek gerekli önlemler alınabilmektedir.
- Tüketici şikayetleri azalmakta ve müşteri memnuniyeti artmaktadır.
- Çalışanların gıda güvenliği ve hijyen konularındaki bilgileri ve farkındalığı artırılmaktadır.
- Güçlü ve saygın bir şirket imajı oluşturularak rekabet avantajı elde edilmektedir.
- Hijyen ve sanitasyon ile ilgili konulardan kaynaklı maliyetler en aza indirilmektedir.
ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Eğitim ve Danışmanlık
ISO 13027 Belgesi almak isteyen kuruluşlar, kendi içerisinde çok kapsamlı bir hijyen ve sanitasyon sistemi oluşturmalıdır. Bunun için belirli hedefler belirlemek, politika ve prosedürler geliştirmek, dokümanlar hazırlamak, çalışanlara eğitimler vermek, belgelendirme kuruluşu ile olan süreçleri yönetmek ve denetimlerden geçmek zorundadır. Tüm bunlar ayrı bir uzmanlık, bilgi ve birikim gerektiren konulardır ve her işletmenin bu faaliyetler için ayrı bir zaman ayırması ve personel yetkilendirmesi ne yazık ki mümkün değildir. Bu nedenle, ISO 13027 Hijyen ve Sanitasyon Sistemi Belgesi için danışmanlık hizmeti alınmasında büyük fayda vardır. Danışmanlık firmaları tüm bunların yapılmasında şirketlere yol göstermekte ve belgelendirme sürecinin en başından sonuna kadar şirketlerin yanında yer almaya devam etmektedir.