ISO 14066, ISO 14065’i tamamlayan bir standart olarak sera gazı doğrulama ekipleriyle ilgili yeterlilik gereksinimlerini belirtmektedir. Sera gazı ölçümü, raporlaması ve doğrulanması konusunda hazırlanan ISO 14064 serisi standartlar ile de doğrudan ilişkilidir. ISO 14066, sera gazı programları yöneticileri, düzenleyici kuruluşlar ve doğrulama kuruluşlarının faydasını gözeterek doğrulama yapan ekiplerin yeterliliğinin nasıl sağlanacağına yönelik kılavuz ilkeler içermektedir. Küresel karbon pazarında tutarlı ve bütüncül bir yaklaşım ortaya konulabilmesi ve kamuoyunun ve işletme paydaşlarının sera gazı beyanlarına olan güvenini artırmak için son derece önemlidir.
ISO 14065, sera gazı doğrulaması yapan kuruluşlar için detaylı gereksinimler içermektedir. Bu kuruluşların, kendi bünyesinde doğrulama faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere çalışan ekiplerinin yeterliliğini sağlaması gerekmektedir. Bunun için kapsamlı bir prosedür oluşturması ve bunu sürdürülebilir hale getirmesi kaçınılmazdır. Doğrulama sürecini ve doğrulama ekiplerinin yeterliliğini uluslararası standartlara uygun hale getirmek doğrulama kuruluşlarının en önemli sorumluluklarından biridir. ISO 14066 da personel yeterliliği konusunda kuruluşlar ve diğer ilgili taraflar için bir temel oluşturmaktadır.
ISO 14066 genellikle doğrulama kuruluşları düzeyinde hazırlanan ISO 14065 ile beraber kullanılmaktadır. Örneğin, personel yeterliliğinin yönetimi ve desteklenmesi için gereklilikler doğrudan ISO 14065’te açıklanmıştır. ISO 14066’yı kullanan kişi veya kurumların sera gazı ölçümü ve raporlaması için ISO 14064-1 ve ISO 14064-2’yi ve sera gazı doğrulaması için ISO 14064-3’ü referans almaları tavsiye edilmektedir.
TS EN ISO 14066 Standardının İçeriği
ISO 14066 standardı, sera gazı doğrulama ekipleri için farklı konularda yeterlilik gereksinimlerini içermektedir. Herhangi bir sera gazı programıyla bağlantılı olmayan standart, belirli bir sera gazı programı uygulandığı takdirde standardın eklerinde yer alan bilgiler kullanılmalıdır. Standart, doğrulama ekiplerinin yaptıkları çalışmaları doğru, tutarlı, kapsamlı, şeffaf, profesyonel ve kanıta dayalı hale getirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, doğrulama faaliyetleri için kişi, takım ve kuruluş düzeyinde gereklilikler açıklamaktadır. Aynı zamanda doğrulama konusundaki bilgi ve becerilerin sürdürülebilir hale gelmesi için de gereklilikler bulunmaktadır.
ISO 14066 standardının maddelerini şöyle sıralayabiliriz:
1 Kapsam
2 Normatif referanslar
3 Terimler ve tanımlar
3.1 Yeterlilik gereksinimlerine özgü terimler
3.2 Sera gazları ile ilgili terimler
3.3 Kişi ve kuruluşlarla ilgili terimler
3.4 Doğrulama ile ilgili şartlar
4 İlke
4.1 Genel
4.2 Bağımsızlık
4.3 Dürüstlük
4.4 Adil sunum
4.5 Gerekli profesyonel bakım
4.6 Profesyonel muhakeme
4.7 Kanıta dayalı yaklaşım
5 Takım yetkinliği
5.1 Genel
5.2 Bilgi
5.3 Beceriler
6 Sektör yetkinliği
7 Sera gazı doğrulama beyanlarının gözden geçirilmesi için yeterlilik
8 Doğrulama bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi ve sürdürülmesi
8.1 Genel
8.2 Bilgi ve becerilerin gösterilmesi
8.3 Bilgi ve becerilerin sürdürülmesi
Ek A – Kanıt ve mesleki şüphecilik uygulaması
Ek B – Doğrulama ekibinin ve doğrulama ekibi üyelerinin yeterliliğini değerlendirme yöntemleri
Ek C – Sektör yetkinliği
Ek D – ISO 14065’teki doğrulama yeterlilik gereksinimleri ile doğrulama ekiplerinin ihtiyaç duyduğu beceriler ve yetenekler arasındaki ilişki
Ek E – Bir doğrulama ekibinde ekip üyesi olarak eğitime başlayan bireyler için ön koşul giriş seviyesi farkındalığı örneği
Ek F – Kişisel davranuş