Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği Nedir?

Genel Ürün Güvenliği

Genel Ürünü Güvenliği, 2001/95/AT sayılı Avrupa direktifi referans alınarak hazırlanmış bir yönetmeliktir. Temel amacı, tüketicinin kullanımına sunulmak üzere piyasaya arz edilen ürünlerin güvenli olmasını sağlamak ve bu konuda üreticilere, dağıtıcılara ve yetkili kuruluşlara düşen görevleri açıklamaktır. Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği’nde açıklanan güvenlik gereksinimlerini karşılamayan ürünlerin piyasada bulundurulması yasaktır. Böyle bir durumda ürünün güvenliği olduğunun çeşitli belge, doküman, uzman görüşü vb gibi araçlar kullanılarak ispatlanması gerekmektedir. Bu tür bir çalışma mümkün değilse ürünlerin geri çağırılması / piyasadan toplatılması istenmektedir. Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği’ne uyulmadığı takdirde çeşitli idari yaptırımlar söz konusu olabilmektedir.

Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği, 11 Mart 2021 tarihinde Ticaret Bakanlığı tarafından 31420 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 2001/95/AT sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin yayınladığı Genel Ürün Güvenliği Direktifi dikkate alınarak hazırlanan bu yönetmelik ürünlerin her koşulda asgari güvenlik gereksinimlerini karşılamasını amaçlamaktadır. Piyasaya yeni arz edilecek veya halihazırda piyasada bulunan tüm ürün gruplarını kapsayan yönetmelik, satış kanalı veya tekniği fark etmeksizin her türlü ürün için uygulanabilmektedir.

Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği, söz konusu ürünlerin güvenliğine ilişkin herhangi teknik düzenleme bulunmadığı veya yapılan düzenlemenin insan sağlığı ve güvenliği için kapsayıcı hükümler içermediği durumlarda devreye girmektedir. Yönetmeliğe göre bir ürünün güvenliği şu araçlar vasıtasıyla doğrulanabilmektedir:

  • Referans numaraları Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanan ve ürün güvenliğine ilişkin maddeler içeren Avrupa standartları
  • Bu kapsama girmeyen Avrupa standartlarına karşılık gelen ulusal standartlar
  • Uluslararası düzeyde geçerli olan ve genel ürün güvenliğine ilişkin hükümler açıklayan standartlar
  • Çeşitli yetkili kuruluşların ürün güvenliği ile ilgili hazırladığı ve ilgili taraflar için kılavuz olarak kabul edilen dokümanlar, açıklamalar ve görüşler
  • Ürünlerin kapsamına girdiği sektörde uygulanan iyi uygulama kodları (İyi Tarım Uygulamaları, İyi Üretim Uygulamaları, İyi Hijyen Uygulamaları vb)
  • Mevcut teknoloji ve teknik altyapının gelişmişlik düzeyi
  • Tüketicilerin ürünlerin güvenliği konusunda oluşmuş ve makul sayılabilecek beklentileri

Bu araçlar ürünün güvenliğine ilişkin belirli kanıtlar ortaya koyabilmektedir. Fakat yine de piyasayı düzenleyen yetkili kuruluşlar söz konusu ürün ya da ürün grubunun güvensiz olduğuna kanaat getirebilmektedir. Bu durumda, ürünün piyasaya arzının durdurulması, piyasadaki ürünlerin geri çekilmesi ve ilgili yaptırımların uygulanması gibi hükümler geçerliliğini korumaktadır.

Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği – Tarafların Yükümlülükleri

Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği üreticiler ve dağıtıcılar için belirli yükümlülükler belirlerken yetkili kuruluşların yetki ve sorumluluklarını açıklamaktadır. Tarafların yükümlülüklerini şöyle açıklayabiliriz:

  • Üreticiler:
    • Ürün üzerine ürüne de işletmeye ait bilgilerin yanı sıra iletişim ve tescil bilgilerini tüketicilerin kolaylıkla anlayabileceği şekilde eklemelidir.
    • Piyasaya arz edeceği ve halihazırda piyasada bulunan ürünleri için çeşitli güvenlik testlerini yapmalıdır.
    • Ürünlerle ilgili tüketici şikayetlerini alacak ve bunları değerlendirecek bir yönetim sistemi kurmalıdır.
    • Ürün geri çağırma mekanizması olmalıdır.
    • Ürünün ihtiva ettiği risklerle ilgili tüketicileri etkin ve yeterli düzeyde uyarmalıdır.
    • Ürünlerin risklerini azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmalı ve alınacak önlemler konusunda diğer paydaşlarıyla iş birliği yapmalıdır.
  • Dağıtıcılar:
    • Genel ürün güvenliği konusunda üreticilerle ve diğer yetkili kuruluşlarla iş birliği yapmalıdır.
    • Ürünün güvenlik riskleri ile ilgili yetkili merciilere bilgilendirme yapmalıdır.
    • Yetkili kuruluşların ürünle ilgili hazırladığı talimatlara uymalıdır.
    • Sadece ürün güvenliği doğrulanmış ürünleri tedarik etmelidir.
    • Üreticilerden ürün güvenliği konusunda aldığı bilgileri tedarik zincirinin bir sonrasındaki halkaya aktarmalıdır.
  • Yetkili kurum kuruluşlar: Genel ürün güvenliğini ilgilendiren konularda piyasa düzenlemesi yaparlar. Bu bağlamda, ürün doğrulama, sertifikasyon, denetleme vb gibi çalışmalar yürütür. Ürün güvenliği farkındalığını artırmak için ilgili tüm taraflarla iş birliği yapar ve onların çalışmalarını destekler.

Genel Ürün Güvenliği Neden Önemli?

Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği, tüketici sağlığının korunması ve ürün güvenliğinden kaynaklı risklerin kontrol altına alınıp korunması için büyük önem arz etmektedir. Özellikle üreticilerin ürün tasarımı, üretimi, dağıtımı ve kullanılması gibi adımlarda bu yönetmeliğin gerekliliklerini karşılayacak yaklaşımlar sergilemesi gerekmektedir. Bu nedenele, Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği’ne uyum konusunda firmaların danışmanlık desteği almasında fayda olacaktır. Zira, yönetmeliği aykırı bir durum tespit edilmesi durumunda çok daha büyük maliyetler ve uzun süreçler ortaya çıkacaktır. Bunun önlenmesi için danışmanlık firmalarından konuyla ilgili destek alınmalıdır.

 

 

Leave a comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir